Wieża w Bieławinie

 miejscu późniejszej wieży obronnej już w VI wieku istniała osada dająca początek późniejszemu Chełmowi. Prawdopodobnie w drugiej połowie XIII wieku w obrębie osady książę Jerzy I wzniósł murowaną wieżę na planie zbliżonym do kwadratu o boku 12 metrów. Posiadała ściany o grubości ponad półtora metra, miała prawdopodobnie pięć kondygnacji i zwieńczona była dachem namiotowym. Najniższa kondygnacja pełniła prawdopodobnie funkcje kuchni i spiżarni, podczas badań znaleziono tu dużą ilość ceramiki oraz kości zwierzęcych. Przy zachodniej ścianie znajdował się niewielki loszek, jego przeznaczenie nie jest do końca pewne - mógł być skarbczykiem lub magazynem wody na wypadek konieczności obrony wieży przed szturmem. Ta najniższa kondygnacja, o wysokości 3 metrów, nie posiadała okien. Kondygnacje druga i trzecia - o wysokości niewiele ponad 3 metrów - posiadały wąskie okna przystosowane do obrony.

Kondygnacja czwarta miała charakter reprezentacyjny, jako jedyna posiadała sklepienie krzyżowo-żebrowe. Na jej wysokości na zewnątrz biegł ganek, 

Ruiny wieży w Bieławinie z widokiem Chełma. Litografia z 'Albumu lubelskiego', A. Lerue, II, zesz. 4, Warszawa 1860

na tą kondygnację prowadziło też jedyne wejście do wieży, prowadzące po niewielkich schodach bądź drabinie od zachodniej strony. Okna na czwartej kondygnacji były duże i bogato zdobione, a sklepienie wykończono zielonym kamieniem. Piąta kondygnacja miała przeznaczenie wyłącznie obronne. Kiedy nadchodziła konieczność obrony niszczono schody i drabiny, a ganek spełniał funkcje hurdycji.

Wieży towarzyszyły zapewne pomocnicze gospodarcze zabudowania drewniane, natomiast nie natrafiono podczas badań na dodatkowe elementy obronne w postaci fos czy wałów.

Nie ma przekazów, które pomogłyby w ustaleniu kiedy wieża została opuszczona, badania wykazują, że stało się to już w XIV wieku. Do drugiej wojny światowej istniała jeszcze zachowana prawie w pełnej wysokości północna ściana oraz fragmenty wschodniej i zachodniej. Ruiny zostały jednak zniszczone podczas działań wojennych. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku przeprowadzono prace zabezpieczające, podczas których ze znalezionego gruzu wzniesiono nadbudowano pozostałe resztki ścian do wysokości 2 metrów.